CUMHURİYET İLE YAŞIT BİR NEVŞEHİRLİ; HIFZI TOPUZ
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Hıfzı Topuz, Cumhuriyet’le yaşıt ve çok üretken bir yazar olup; roman, inceleme-araştırma, anı ve söyleşi türlerinde onlarca yapıta imza atmıştır.
Basın dünyasının duayeni Hıfzı Topuz; 25 Ocak 1923 tarihinde İstanbul'da doğdu. 1942 yılında Galatasaray Lisesi'nden, 1948 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Strasbourg Üniversitesi'nde devletler hukuku ve gazetecilik alanlarında yüksek lisans (1957-59) ve yine Strasbourg Üniversitesi'nde gazetecilik alanında doktorasını yaptı (1960). 1947-58 yıllarında Akşam gazetesinde önce istihbarat şefi, sonra yazı işleri müdürü olarak çalıştı. İstanbul Gazeteciler Sendikası'nın kurucuları arasında yer aldı ve başkanlığını yaptı. 1959 yılından 1983 yılına kadar Paris'te UNESCO Genel Merkezi'nde özgür haber dolaşımı şefi olarak çalıştı. 1974-75 yılları arasında TRT'de radyolardan sorumlu genel müdür yardımcılığı yaptı. 1986'da halen başkanlığını sürdürdüğü İletişim Araştırmaları Derneği'ni (İLAD) kurdu. Vatan, Milliyet ve Cumhuriyet gazeteleriyle çeşitli dergilerde diziler ve inceleme yazıları yazdı. Anadolu, Galatasaray ve İstanbul üniversitesi iletişim fakültelerinde basın, radyo-televizyon tarihi, uluslararası iletişim ve siyasal iletişim dersleri verdi.
Hem ülkemizde hem de dünyanın değişik ülkelerinde araştırmalar yaptı. Özellikle Afrika konusunda çalışmaları kayda değer özeliktedir. Bu nedenle 23 Kasım 2013’te Kongo Demokratik Cumhuriyeti Lubumbashi Üniversitesi kendisine “Fahri Doktora” unvanı vermiştir.
Aldığı ödüller;
- 1998 Sertel Demokrasi Ödülü.
- 2003 Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Özgürlüğü Ödülü
- 2004 Lions Kulüpleri Federasyonu Atatürk Barış Ödülü
- 2005 Osmangazi Üniversitesi Onursal Doktora Ödülü
- 2007 36. Orhan Kemal Roman Armağanı
- 2009 Çağdaş Gazeteciler Derneği Onur Ödülü
- 2012 Yılı Balçova Belediyesi ve Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Aydınlanma Onur Ödülü
Nişantaşı’nda dededen kalma konakta 1923’te bir kış günü doğan Hıfzı Topuz, ailesinin “Nevşehir’den iki yüz yıl önce İstanbul’a geldiklerini” ama kendisinin “İstanbullu” olduğunu söyleşilerinde anlatmıştır. Cumhuriyet Gazetesi’nde yayınlanan bu söyleşisinde ilk kez ailesinin Nevşehir’den İstanbul’a göç eden bir aile olduğunu açıklamıştır.
Bilindiği gibi Osmanlı döneminde gerek Osmanlı Sarayında çok sayıda Nevşehirli olduğu gibi, İstanbul ve İzmir’e göç eden çok sayıda aile de bulunmaktadır. İzmir ve İstanbul’a göç eden Nevşehirli ailelerden çok sayıda bilim insanı, yazar, şair ve sanatçı yetiştiğini de unutmamak gerekir.
Nevşehir Belediyesi ya da üniversite bu konuda ciddi çalışmalar yapsa iyi olur.
Basınımızın duayeni Hıfız Topuz; 26 Eylül 2023'te İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede 100 yaşında hayatını kaybetmiştir. Işıklar içinde uyusun.
Yararlanılan Kaynaklar
-Hıfzı Topuz; Bir Zamanlar Nişantaşı’nda, Remzi Kitabevi,2017
-Söyleşi 19.09.2017 Cumhuriyet Gazetesi