HARİTA CAHİLİ OLMAK
Dr Emrullah Güney
Jeomorfolog, Profesör
1 Mayıs 1984 günü turizm coğrafyası konulu tezimi savundum, yarkurul önünde, başarılı bulundum; Dr unvanını kazandım.
Her insanın yaşamında milatlar vardır. Doğum tarihi, okullara başlama, bitiş, nişan günü, evlilik tarihi, çocukların doğum günleri…Bunlar önemli, unutulmaz, anılarla dolu olayların günleridir.
1978’de başlamıştım doktora tezimi hazırlamağa. 6 yıl sürdü ( 3 yılda bitiren de var, sanki ilkokul coğrafya ödevi gibi, çalakalem, iverek…)
Yoğun, dönem dönem bunalımlı günlerdi. Bitti sonunda.
Bitince ne oldu? Ayırdına vardık ki, tanıdıkların ziyaretlerini iade etmemişiz. Birikmiş.
Bir aile ziyareti. Erkek ortaokulda matematik öğretmeni. Hanımı bir bankada memur. Dünyalar güzeli iki çocukları var. Bir oğlan, bir kız. İkisi de ilkokulda öğrenci.
Armağan olarak ne götürülür. Lokum, şekerleme, baklava. Tamam. Ek olarak !
Artık ülkemizde pek üstün nitelikte haritalar yayımlanıyor. 1960’lara değin Avusturya’da, İtalya’da basılırdı atlaslar. İstanbul’da Gürbüz Eğitim Yayıncılık Şirketi var. Hazırladıkları haritalardan ikişer tane göndermişti yöneticisi.
Bir dünya siyasal haritası, bir Türkiye Fiziki haritasını boru yapıp yanımıza aldık. İkisi de duvara asılmağa hazır. Çıtalı.
Hoş geldiniz. Hoşgördük. Lokum sevilir. Çocuklar hemen tadına bakar.
‘’ Size iki harita getirdik.’’
Matematik öğretmeni arkadaş mutlu oldu; teşekkür etti. Hemen açıpinceledi.
Fakat hanımı hoşnut kalmadı.
‘’ Sağolun da, duvarda bunları asacak yer yok.’’
Baktım, öğretmen bana göz kırpıyor.
‘’ Çocukların eğitimi için önemli bu haritalar.’’ Dedim.’’ Örneğin dünyada bazı yerlerde volkanlar püskürüyor. Yeni Zelanda’da, Meksika’da, Kamçatka Yarımadası’nda. Televizyon haberlerde veriyor, ama haritasını ihmal ediyorlar. Çocukkar için en önemli eğitim aracı. Tahmin ediyorum, sosyal bilgiler derslerinde, öğretmenleri bunların ne denli gerekli olduğunu anlatıyordu.’’
Bir soğuk hava esti.
‘’ Ülkemizde doğal felaketler yaşıyoruz. Nerede deprem oldu ? Erzurum’da. Nerede sel afeti yaşandı? Yeşilırmak koyağında. Bunlar da çocukların ilgisini çeker. Bir ırmak üzerinde baraj yapılıyor. Sulama için mi, elektrik üretimi için mi? Bunları ebeveyn açıklamalı. En iyi yol duvar haritası kullanmak.’’
Bankacı hanım mutlu olmadı açıklamamdan.
‘’ İstemiyorum, zahmet etmişsiniz, geri götürün.’’
Getirdiğime getireceğime pişman olmuştum. Sevinirler sanmıştım, çünkü bu haritalar daha kırtasiye dükkanlarında yoktu.
O ziyarette bir türlü sıcak bir diyalog kurulamadı. Soğukluk sürdü.
Çaylar içilse de, börek, çörek ikramları güzel olsa da.
Bankacı hanım geri götürmemizi istemişti ya haritaları. Öğretmen arkadaş alıp yan odaya götürdü. Bana bakıp gülümseyerek. Bakışını da yakaladım hanımına: ‘’Yahu hanım, ayıp olmuyor mu, böyle güzel bir armağan reddedilir mi? ‘’ dercesine. Anladım.
Ertesi gün, çocuklar okula giderken, iki haritayı içiçe boru yapılmış olarak getirdiler.
‘’ Annem, özür diliyor efendim.’’ Nasıl da güzel konuşuyorlar. Çiçek gibi çocuklar. Bizimkilerle aynı yaşta ikisi de.
……………………………….
Haritaların değerini bilmeliyiz.
Onların eğitimde rollerini anlatmağa sayfalar yetmez.
Harita kültürü almamış olanlara, evinde atlas bulundurmayanlara , çıplak duvarlara harita asmanın gerekliliğine inanmayanlara acıyorum.
1 Mayıs 2023. Diyarbakır