İÇİŞLERİ ESKİ BAKANLARINDAN NEVŞEHİRLİ ATA ATALAY
Doç.Dr. Faruk GÜÇLÜ
Ata Bey ya da Ataullah Bey olarak bilinen MehmedAta Atalay 1882 yılında Nevşehir’de doğmuştur. Son Osmanlı Meclis-i Mebusan’ında ve TBMM’de üç dönem Niğde Milletvekili olarak görev yapmıştır. Osmanlı Meclisi Mebusanı’nın son döneminde (12 gün) ve TBMM'nin ilk üç döneminde Niğde milletvekilliği (I. Dönem-1920-II. Dönem 1923 ve III. Dönem 1927) yapmıştır. Bu dönemde Nevşehir, Niğde iline bağlı bir ilçe konumunda olduğundan Niğde milletvekili olarak görev yapmıştır.
O zamanki adıyla Mülkiye mektebini (Siyasal Bilgiler) bitiren Atabey, müderrislik (öğretim üyeliği) ve Maraş şehri mutasarrıflığı (Sancak ya da liva yöneticisi) yapmıştır. İngiliz ve Fransız ordularının Maraş’ı işgal ettiği dönemde (22 Şubat 1919-12 Şubat 1920) bu şehirde mutasarrıf olarak görev yapmıştır. Atabey son Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nda görev yapmasına rağmen Kurtuluş Savaşı ve Atatürk yanlısı bir tavır sergilemiştir.(12.3.2019 İlk Adım Gazetesi)
Bir süre 21 Nisan 1921 ila 30 Haziran 1921 arasında Fevzi Çakmak kabinesinde Dahiliye Vekilliği (İçişleri Bakanlığı) yapan Atabey, evli ve beş çocuk babasıdır. 1 Ocak 1931 tarihinde 49 yaşında yaşamını yitirmiştir.
Ata Bey’in girişimi ile Nevşehir Bankası Türk Anonim Şirketi adıyla bir banka kurulması kararlaştırılmıştır. Bakanlar kurulunun 9 Kasım 1926 tarihinde aldığı karar ile 100 bin lira sermaye ile kurulan banka, 15 10 Şubat 1927 tarihinde bankacılık faaliyetlerine başlamıştır. Banka’nın kurucuları arasında Ata Bey de bulunmaktadır.
Bilindiği gibi bir diğer Nevşehir milletvekili Prof. Dr. Salih Ragıp Üner de 1 Ağustos 1969 ila 3 Kasım 1969 arasında kısa bir süre İçişleri Bakanlığı yapmıştır. Nedense her iki Nevşehir milletvekilinin de İçişleri Bakanlığı kısa süreli olmuştur.
Atabey’den günümüze Nevşehir ilinde bir konak kalmıştır. Kapucubaşı Mahallesi Atabey Sokak No 2 adresinde 12 pafta 231 ada 5 parselde bulunan M. Karakaya ve M. Atalay adına kayıtlı taşınmaz, bakım onarım ve koruma istemektedir.
Kaderine terk edilmiş Atabey Konağı
Ata Bey’in Nevşehir’in imar ve alt yapı sorunlarına çözüm bulmak içinde yoğun çaba gösterdiği, TBMM zabıtlarından anlaşılmaktadır.
Yararlanılan Kaynaklar:
-FİB Haber 18.01.2018
-İçişleri Bakanlığı İnternet Sitesi
-İlk Adım Gazetesi 12.03.2019
-Wikipedia
-Dr.Eminözdemir/Ali Çakırbaş; Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Nevşehir’de Sosyal ve Ekonomik Hayat. Acarindex
-Faruk Güçlü, 17.01.2018 Hak Gazetesi
-Kazım Öztürk, Türk Parlamento Tarihi, TBMM Yayınları, 1993
-Mustafa Alevli, Atabey Konağı, Nevşehir Dergisi, Sy; 6