Karayusuf Hüyüğü’nden Kalaba’ya
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Kalaba Belediyesi İnternet Sitesinde yer alan bilgilere göre; kasaba Oğuz –Avşar Türkmenlerinden oluşur. 18.YY da köye Demirci ailesinin gelip yerleşmesiyle köyün kurulduğu, köye aileden Kara Yusuf isimli şahsın adını verdiği, Varsakların Kusun boyundan bazı ailelerinde köye yerleştiği, belediye sitesinde yer alan bilgiler arasındadır.(19.07.2020 erişim tarihi)
Kalaba, 29 Şubat 1972'de "Karayusufhüyüğü" adında bir köy iken "Kalaba" adıyla 2019 yılında belediye statüsü alarak beldeye dönüşmüştür. Kalaba adının da muhtemelen nüfus yoğunluğu sebebiyle verildiği anlaşılmaktadır. Kalaba halkı bugün ilçe olma niyetindedir.
Ancak Tapu Tahrir defterleri incelendiğinde ;18 YY’dan önce de Karayusuf Köyü’nde yaşamın olduğu anlaşılmaktadır.1584 tarihine ait arşiv kayıtlarına göre; Karayusuf köyünde yılda 20 kile buğday, 15 kile arpa üretilmekteydi. Bu köyün çevresinde bahçeler ve meyvalıklar vardı (Tapu Tahrir Defterleri 139(18).
Kalaba Kayseri-Ankara Karayolu üzerinde kurulmuş un fabrikalarıyla ünlü bir kasabadır. Kalaba tarım ve taşıt alım satımı ile ticari alanda oldukça gelişmiştir. Kayseri’ye göçen Kalaba’lıların bir kısmı da Kayseri ticari yaşamında önemli oranda bir ağırlık kazanmışlardır.
Kalaba’da küçük çiftliklerde ve evlerde üretilen yöresel adıyla yüz yoğurdu (makine ağzı yoğurdu) Kalaba yoğurdu bölge de ünlüdür.
S.Omura başkanlığındaki ekip tarafından 1990 yılı Orta Anadolu'da yürütülen yüzey araştırmaları sırasında Karayusuf Hüyüğü’nün yeri saptanmıştır. Çapı 40 m, yüksekliği 17m'dir. İTÇ, OTÇ, STÇ ve Demir Çağı çanak çömlek parçaları bulunmuştur.
“Kayseri’den batıya doğru uzanan Karayusuf, Çalış, Topaldı ve Ihcak höyüklerinin bulunduğu tarihî yol Hacıbektaş’tan sonra Kırşehir havaüsi höyüklerini takiben batıya uzanmaktadır”(Prof. Dr. Kemal Balkan-Osman Sümer, 1967 Suluca Karahüyük Kazısı Ön Raporu). Karayusuf Hüyüğü henüz turizme kazandırılmış değildir.
Kalaba Nevşehir ilinin 2022 yılı sonu rakamlarına göre 4.195 kişinin yaşadığı oldukça gelişmiş bir kasabasıdır.
Kalaba adını ilk kez(çocukluk yıllarımda) Ürgüp Yatılı Ortaokulu’nda merhum fen bilgisi öğretmenim Salih Bitgin ile duydum. Yeğeni İbrahim Bitkin ve küçük kardeşi de yatılı pansiyonunda öğrenci olarak kaldılar. Salih hoca ne yazık ki yeğenlerinden İbrahimi’i daha önce kaybetti.
(Salih Bitkin)
Salih Bitkin hoca , ortaokul öğrencilerinin çok sevdiği fen bilgisi öğretmenlerinden birisiydi. Necatibey Eğitim Enstitüsü mezunu olup emekli olduktan sonra İzmir’de yaşıyordu. Geçtiğimiz yıl ne yazık ki Salih hocayı da kaybettik.
Yararlanılan Kaynaklar
Prof. Dr. Kemal Balkan-Osman Sümer, 1967 Suluca Karahüyük Kazısı Ön Raporu
Wikipedi
Kalaba Belediyesi İnternet Sitesi