Ahiler Kalkınma Ajansı'nın (AHİKA) başvuruları sonucunda, 2023 yılında Nevşehir'in iki yöresel ürünü Ayhan Patlıcanı ve Nevşehir Simidi, uluslararası Ark of Taste (Lezzet Sandığı) etiketi alarak tescillenmiş ve dünya çapında tanınırlık kazanmıştır.
Yok olma tehlikesi ile karşı kaşıya olan yöresel ürünlerin korunması, üretiminin teşvik edilmesi ve menşei tescil edilmesi bakımından öneme sahip olan Ark of Taste etiketi, 2023 yılında AHİKA tarafından yapılan başvurular neticesinde Nevşehir ile birlikte, AHİKA bölgemizden 12 yöresel ürünümüze kazandırılmıştır. Bunlar;
Nevşehir’de: Ayhan Patlıcanı, Nevşehir Simidi,
Aksaray’da: Eşmekaya Koyun Yoğurdu, Gelveri Ekmeği, Aksaray Tulum Kebabı,
Kırıkkale’de: Kılıçlar Soğanı, Delice Doğal Kaynak Tuzu,
Kırşehir’de: Cemele Biberi, Kırşehir Çirleme,
Niğde’de: Darboğaz Kirazı, Bor Söğürmesi, Niğde Dermason Fasulyesi’dir.
Ayhan Patlıcanı, Avanos ilçesine bağlı Küçükayhan ve Büyükayhan köylerinde üretilmekte, adını yetiştiği köyden almaktadır. Leylak renginde, beyaz çizgili, tombul yapılı, kendine has aroma ve tat özelliği bulunmaktadır. Bölgede Ayhan patlıcanı daha çok közlenerek kullanılmaktadır. Sadece Ayhan köyünde yetiştiğinde belirtilen leylak renk üzerinde beyaz çizgili ve çekirdeksiz formda lezzette yetişmektedir.
Nevşehir Simidi, Sadece Nevşehir'e özgü olan ve nohut mayası kullanılarak fırınlarda üretimi yapılan bir yiyecektir. Kenarları yuvarlak hatlı, eliptik dikdörtgen bir şekli vardır ve üst orta kısmında aynı formda bir çıkıntısı vardır; bu yönüyle geleneksel halka simitlerden ayrılmaktadır. "Bensimet", "besimet" gibi isimlerle de anılır. Sade yenilebileceği gibi ilde geleneksel olarak tercih edildiği şekliyle, yani çömlek peyniriyle birlikte yenilmesi tavsiye edilmektedir.
Lezzet Sandığı olarak isimlendirilen Ark of Taste, merkezi İtalya'da bulunan Slowfood Biyoçeşitlilik Vakfı tarafından yönetilmekte olup unutulmaya yüz tutmuş geleneksel ürünleri, geleneksel üretim ve pişirme yöntemlerini, yerli tohumu ve organik üretimde biyoçeşitliliği korumayı hedefleyen, ülkelerin gıda çeşitliliğini korumak ve farkındalık yaratmak amacıyla yerli üreticiyi teşvik eden ve tarımı destekleyen uluslararası bir etiket sistemidir. Türkiye’den, Ark of Taste etiketine sahip toplam 108 yöresel ürün bulunmaktadır.
TR71 Bölgesi yöresel ürünlerinin Ark of Taste etiketi almasına yönelik faaliyetlere 2024 ve 2025 yıllarında da devam edilecektir.
Slow Food Foundation for Biodiversity : https://www.fondazioneslowfood.com/en/nazioni-arca/turkey-en/