NEVŞEHİR TÜRKÜLERİ
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Nevşehir türküleri denilince kuşkusuz akla ilk gelenler Refik Başaran ve Selahattin Küçükdağ’dır.Yöre türkülerine katkı sağlayan isimlerden bazıları ise;Aşık Şuayip Sertbakan Hacıbektaşlı Veli Kangal Nevşehirli Cafer,Hacıbektaşlı Gürbüz Sapaz,Ürgüplü Fadime, Ürgüplü Şevket Uçar, Nevşehirli Şerif Çopur, Ürgüplü Kamil, Avanoslu Cevat Bala, Nevşehirli Mıstık Maviş, Ürgüplü Ali, Ürgüplü Âşık Mehmet,Suvermezli Aşık Mehmet,BaşköylüMemiş Şahin,Uçhisarlı Başaran(Şükrü Atay) ve Nevşehirli Misali(Ahmet Misali Uraz) gibi isimlerdir.
Nevşehir,Hacıbektaş, Ürgüp ve Avanos ilçelerinin yöresel türküler açısından oldukça zengin olduğu görülmektedir.Şair Sunay Akın’a göre “Acılar olmasaydı türküler olmazdı” Ünlü yazar Cengiz Aytmatov ise “Türküler yüreğini arıtır adamın, insanları birbirine yaklaştırır.” demektedir.
Emre Üstün , Kandemir Yiğit Alkan ve Emin Erdem Kaya tarafından Nevşehir Türküleri isimli bilimsel bir kitap yayınlanmıştır. Bu alandaki çalışmaların daha da genişletilmesi ve derinleştirilmesi gereklidir.
Yöresel olmakla birlikte pek çok türkümüzün ülke düzeyine yayıldığı hatta Türk Dünyasına yayılarak benimsendiği gözlenmektedir.
Bazı yöresel türkülerimiz
Pancar Pezik Değil mi : Veli Kangal
Yağmur Yağar Yerlere; Veli Kangal
Cemalim: Refik Başaran
Ayağına Giymiş Üç Güllü Çorap : TRTRepteruvarı 1408, Fadime/Fadik
Ah Guzum Sabah ettin Çektiklerin Uğruna ; TRT Repertuvarı 04231,Fadime/Fadik
Taşa Çaldım Ayva İle Narımı ; Avanoslu Selahattin
Keten Göynek/Filfili Ninem, Refik Başaran
Lirayı Bozdurayım: Refik Başaran
Ceylan(GurtBelinen Aştı); Sarı Mustafa Yavuz
Üzerimde Cennet Gibi Koybağı : Avanoslu Selahattin
Çadır Kurdum Avanos’un Düzüne ; Avanoslu Selahattin
Gökte Yıldız Ellidir: Avanoslu Selahattin
Kış Yurdunun Kervanları Yüklenir; Şuayip Şahin
Topak Tarlasını Tolular Alsın : Hasan Şahin
Bir Küçücük Sazım Var : Cevat Bala
Ağaçlıktan Arar Gelir ; TRT Repertuvarı 01411, Derleyen Neriman Tüfekçi
Avcıyım Ben Şu Dağları Aşmadım : TRT Repertuvarı 1496, Gündüz Haramyemez
Behiye Ve Abdullah'ın Ağıdı ; Hasan Şahin
Çekmecemin Perçini ; TRT Repertuvarı 0228, Sazcı Hüseyin
Çıktıkça Sılaya Gözümde Yanar : Veli Kangal
Derya Kenarına Yayılan Ceylan: Şerif Çopur
Elifim Noktalandı (Mendilim Dalda) : Nevşehirli Cafer
Elif'in Hecesine 2 : Nevşehirli Cafer
Evlerinin Önü Bulgur Sokusu : TRT Repertuvarı 2672,Gürbüz Sapaz
Fincan Fincana Kurban (Men Beri):TRT Repertuvarı0217 ,Nevşehirli Ahmet Misali
Gelin Cafiyem2 : Köşektaşlı Rafet
Gül Koydum Gül Tasına: Emsali Aras
Güvercin Uçuverdi : Mustafa Cengiz
Hacı Ömer'in Ağıdı : Hasan Şahin
İki Bülbül Hiç Bir Dala Konar Mı, ; Nevşehirli Cafer
Kaba Duraktan Gelip Geçerken: Veli Kangal
Kangallının Kayası : Mustafa Cengiz
Köşektaş’tanÇıktım : Latife Tandoğan
Kızılırmak Parça Parça Olaydın : Mustafa Özışık
Köyümün Ne Sağlam Havası Var : Mahmut Ünal
Menberi 3: Ahmet Misali
Mustafa (Fertek Bağları): Nevşehirli Cafer
Nevşehir Dedikleri 1: Mustafa Mavuş
Nevşehir Dedikleri (Yaşar) : Refik Başaran
Odaları Sıvalı :Nevşehirli Cafer
Ondan (Ceylanı Yar Sanırım): Ali Gündüz
Osman Ağa'nın Ağıdı : Hasan Şahin
Ürgüp’te Mis Gibi Eser Seher Yelleri : Bedia Akartürk
Bahar Geldi Yine Yollar İşledi : Refik Başaran
Gayserliler Mavili Yazma Bürünür : Refik Başaran
Dalma Gelin Dalma Çaylar Derindir; TRT Repertuvarı 4230, Fadime /Fadik
Merdiven Altından : Refik Başaran
Gıcılar Kavak Gıcılar : Nusret Karadağ
Pınar Senin Ne Sevdalı Başın Var : Fadime/Fadik
Saffet Efendi : Refik Başaran
Alim Deresinin Delik Taşları : TRT Repertuvarı 3930, Ahmet Ataalp
Bahçaya Biber Ektim :TRT Repertuvarı 0155,Selvet Aslan
Dam Başında Sarı Çiçek ; TRT Repertuvarı 02486 ,Refik Başaran
Altıpınarİhtiyarları ; Mahmut Ünal
Ağaçlıktan Arar Gelir; Gündüz Haramyemez
Al Elma Soyulur mu? ; TRT Repertuvarı 04266,Fadime/Fadik
Al Yorgan Atılmıyor : TRT Repertuvarı; 3322 ,Gürbüz Sapaz
Atladı Çıktı Eşiği ; TRT Repertuvarı 0157, Selvet Aslan
Ayşe'min Yeşil Sandığı: TRT Repertuvarı 2413, Refik Başaran
Ayvalık'nın Kara Taşı :TRT Repertuvarı 2792, Refik Başaran
Bacacılar Yüksek Yapar Bacayı :TRT Repertuvarı 2411, Refik Başaran
Çiçek Ektim Duvara ; Kamil Atalay
Ah Gözüm Sabah Ettin ; Fadime Başaran
Berber Dükkanına Vardım ; TRT Repertuvarı 2703,Ömer Süzer
Bir Küçücük Sazım Var ; TRT Repertuvarı 4258,Cevat Bala
Çadır Kurdum Düzlere; TRT Repertuvarı 4232, Refik Başaran
Gafilen Gelirse Başına Bir İş : TRT Repertuvarı 1033 Nida Tüfekçi
Garşı Bağda Daş Olmaz ; TRT Repertuvar 3850, Gürbüz Sapaz
Garşı Bağda Sıra Sıra Bademler : TRT Repertuvarı 02888 Refik Başaran
Gökteki Yıldızın Üçü Terazi : Avanoslu Selahattin
Nar Ağacı BudamBudam; Refik Başaran
Gül Koydum Gül Tasına ; Emsali Aras
Bastımda Kırıldı İğdenin Dalı : Refik Başaran
Kayalar Yarılmasın : Ali Baran Numanoğlu
Kestanenin İrisi ; Ürgüp türküsüdür.
Şen Olasın Ürgüp Dumanın Gitmez/Tütmez : Refik Başaran
Şu Zelve’nin Ufak Tefek Taşları ; GürbüzSapaz
Taşa Çaldım Ayvam İle Narımı ; Avanoslu Selahattin
Bir Güzel Gördüm Yolda Yolakta ; TRT Repertuvarı 3603, Gürbüz Sapaz
Tokat'a Varmadın mı : Şevket Uçaravcı