Nevşehir'de büyük ilgi gören ve afrodizyak özelliği olduğu belirtilen keme mantarı (Domalan Mantarı) sezonu başladı.

Nevşehir'in farklı mevkilerdeki arazilere çıkan domalan mantarları, yöre halkı tarafından demir çubuklar ve sopalarla, toprak altında define arar gibi aranıyor.  Görüntüsü ile patates yumrusuna benzeyen keme mantarı (Domalan Mantarı), kilogram fiyatının etten daha yüksek olmasıyla da dikkati çekiyor.

Nevşehir'in gizli lezzeti keme sezonu başladı...

Nevşehir'de sadece ilkbaharda yetişen ve 2 ay süreyle tüketilen keme Kebabına vatandaşlar yoğun ilgi gösteriyor. Vatandaşlar tarafından arazilerde altın aranır gibi aranan ve toplanan keme, et ile harmanlandıktan sonra kebap olarak pişirilerek servis ediliyor.

Dünya çapında çok rağbet gören keme adlı mantar Nevşehir ve çevresinde de bolca bulunuyor. Arap ülkeleri ve Avrupa'da çok yüksek fiyatlarla satılan kemenin kıymeti Nevşehir'de de yetişmesine rağmen pek de bilinmiyor.


Keme mantarı, lezzetiyle hem midelere hem de gözlere hitap ediyor. Tohumu olmayan ve kendiliğinden yetişen keme mantarı Mart ve Nisan ayında yağan bahar yağmurlarıyla ortaya çıkıyor. Haziran ayı ortalarına kadar toplanabiliyor.

Saklı kalmış protein deposu domalan mantarı faydaları görüntüsüyle yer elmasına benzeyen, tadı ile kırmızı eti andıran domalan mantarı, Türkiye'de yok olmanın kıyısında kalan bir şifa deposu. Yılın belirli aylarında çıkan domalan mantarının faydaları ise saymakla bitmiyor...

Domalan mantarı Türkiye'nin bazı bölgelerinde, yılın belirli aylarında yetişen (mart, nisan), tuberaceae familyasına aittir.

Nevşehir'de ise hemen hemen her bölgede özellikle de Gülşehir'in Gümüşkent ve Kızılkaya köyü ile çevre köylerde çokça yetişen bir mantar çeşididir...

Nevşehir'de keme mantarı bulmak isteyen vatandaşlar, arazide keşfe çıkarak dağ tepe demeden her taşın altına ve otun arasına bakıyor. Patates yumrusuna benzeyen keme mantarı aramak için araziye çıkan vatandaşlar adeta altın arar gibi keme arıyor.

Yemeklerde kullanıldığında tarifsiz lezzetiyle inanılmaz güzel bir aroma katar. Domalan mantarının bir diğer adı kemedir. Kebabı, pilavı, sotesi hazırlanır. Mantarın tadı kırmızı ete benzetilir çoğu zaman. Toprak altından toplanır ve yağmur sonrası meydana çıkar. Yağış ne kadar fazla ise domalan mantarını bulma şansı o kadar artar. Zehirsiz bir türdür. 

Son derece sağlıklı bir gıda olan kemenin faydaları ise oldukça fazla; En yaygın bilinen faydası afrodizyak etkisi oluşudur. Lif ve protein deposudur. Bu sayede tokluk hissi kazandırır ve fazla yemek tüketiminin önüne geçer. Yüksek kolesterol için etkilidir çünkü düşük miktarda doymamış yağ asidi içerir. Omuriliği güçlendirir. Besin değerleri oldukça güçlüdür...

İşte Nevşehir'de Keme (Domalan Mantarı) mevsimi başladı Videosunu izlemek için TIKLAYINIZ!

Toprağın 5 ile 20 cm. derinliğinde ağaç köklerine yakın yerlerde yetişen siyah elmas, Nevşehir çevresindeki neredeyse tüm arazilerde sıkça bulunabiliyor. Geçmişte kral yemişi olarak tabir edilen, sağlık açısından eşsiz değere sahip bu mantar türüne ilginin yaygınlaşması için Tarım ve Ormancılık İl Müdürlüğü yetkililerinin kamuoyunu bilinçlendirme çalışması yapması bekleniyor. 

"Keme"nin özellikleri nedir?

-Günümüzde dünyanın en ünlü mantar çeşidi olmasının nedeni ise havyardan sonra dünyanın en pahalı yiyeceği olmasıdır.

-Sadece Fransa’da 20 bin kişi geçimini bu mantarlardan sağlamaktadır. Türkiye'de ise doğada kendi halinde yetişmekte ama değeri yeterince bilinmemektedir. 

-İlkbaharda yağmur sonrası hemen kuruyan kumlu topraklarda fruktifikasyonu toprak altında yetiştiğinden toprak yüzeyinde oluşturduğu çatlaklardan bulunabilir.

-Bulunması ve toplanması zor olan bu mantara halk arasında domalan (trüf) mantarı da denilmektedir.

-Protein açısından çok zengin olan bu mantar türü etten daha değerli protein değerleri taşımaktadır.

Keme mantarı nedir, faydaları nelerdir?

Küre şeklinde olan, üst kısmı basık ve patatese benzeyen keme mantarı, aynı zamanda dolaman mantarı olarak da bilinmektedir. Peki, keme mantarı nedir, faydaları nelerdir?

Yüksek oranda protein içeren keme mantarı, insan sağlığı için önemli faydalar sunmaktadır. Market ya da semt pazarlarında satılabilmektedir. Doymamış yağ asidi içeren keme mantarı, et kadar sağlıklı bir besin kaynağıdır. Frenk maydanozu ve akdiken yaprağı ile şerbet veya lapa yapılarak tüketilebilmektedir. Keme mantarının faydaları şu şekildedir:

  • Yüksek kolesterole iyi gelir.
  • Kolesterolü korur.
  • Göz hastalıklarına iyi gelir.
  • Omurilik güçlendirmede oldukça etkilidir.
  • Afrodizyak etkisi yaratır.
  • Önemli bir lif kaynağı olması nedeniyle etkin şekilde diyet yapma imkanı sağlar.

Peygamber Efendimizin göze şifadır dediği mantar

Peygamberimiz(sav) bir hadisinde şöyle buyuruyor:“Mantar veya domalan; kudret helvası cinsinden bir rızık olup suyu göze şifadır. İbn Mâce, Tıp: 8; Ebû Dâvûd, Tıp: 12)

 

Peygamberimiz bu mantarın kudret helvası gibi emek harcanmadan elde edildiğini ve göze şifa olduğunu çok açık bir şekilde ifade ediyor. Peki bu domalan mantarı nedir, nerede yetişir, onu bu kadar özel kılan nedir? Bu mantara çeşitli yörelerde keme , tombalak, topalak ve kumi gibi isimler de verilmektedir. Diğer mantar türleri gibi toprağın yüzeyinde değil de toprağın altında yumru şeklinde büyür. Domalan ismi de yumru şeklinde olmasından dolayı verilmiştir. Şekli patetesi de andırmaktadır. Her iklimde yetişme potansiyeline sahiptir. Türkiye ' de Konya , Karaman ve Suriye sınırı çevresinde çokça görülür.Özellikle nisan ayında yağan yağmur sonrası kurumaya dönen toprakta çıkmaya başlar. Toprak altında yetişmesinden ötürü toplaması bayağı zahmetlidir. Ya toprağın çatlağından görülür ya da toprağa vurulan bir sopayla içerideki boşluk hissedilir ve oradan domalan çıkartılır. Lüks besin maddelerinden biridir.Kolayca herkes elde edemez. Birazcık yemeğe rendelenmesi yemeğin kokusunu değiştirir, yemeğin hoş bir tad almasını sağlar. Hadiste de belirtildiği gibi öncelikle göz tedavisinde kullanılır. Ve bu özelliğini bilim tam manasıyla keşfetmiş değildir. Domalan omuriliğin kuvvetlenmesini saglar. Protein bakımından zengindir afrodizyak etkisi göstermektedir. Aynı zamanda kolesterol düzenleyici olarak da kullanılabilir.


Kaynak: Ali Çalıkoğlu


SERKAN TUNÇ