Rusya uçağının, Türkiye uçağı tarafından düşürülmesi iki tarafında istemediği, arzu etmediği bir gelişmedir. Bazı kaynaklara göre Rusya uçağını, Türkiye düşürsün diye gönderdi veya Türkiye bu uçağı planlı düşürdü ideaları hep gerçekten çok uzak bir idealar olduğu çok net ve açıktır.
İki tarafta istenmediği bu duruma hazırlıksız yakalandı. Ancak Rusya değişik manevralarla bu durumu kendi lehine çevirmeye ve bu olaydan yararlanmaya çalıştı.
Rusya bu olaydan sonra neler yaptı?
1: Türkiye’yi köşeye sıkıştırma ve bölgede pasif haline getirme girişimleri. Böylece Türkiye’yi, Suriye barış planın dışına itmek.
Bunları nasıl sağlamaya çalışıyor? A:Turkiyeye yaptırımlar uygulaması: bu yaptırımlar sayesinde Türkiye ekonomisine darbe vurmaya planlıyor.
B: PYD kartını oynamak. PYD’ye destek sağlayarak Türkiye’yi bölgede zayıflatmak ve Suriye hükümetini güçlendirmeye planlıyor. Ayrıca ilerde Kürt devleti konusunda müdahil olma çabasında gözden kaçırmamak lazım.
C: DAEŞ ile Türkiye arasında ilişkiler ideasını ortaya atması: bu konu Rusya yaptırımları kader Türkiye’yi uğraştırmaya yönelik bir harekettir. Son günlerde Rusya gazetelerin ve görsel medyasına baktığımızda hiç yabancı olmadığımız bir görüntülerle karşılaşıyoruz. Görsel medyadaki haber programları ve tartışmalarda, Türkiye’deki bugün TV (eski) ve Samanyolu TV deki idealar, konular ve görüntüler aynen ele alınıyor. Rus gazetelerinde ayni buğun, cumhuriyet gazetesindeki idealar, belgeler ve fotoğrafları görmekteyiz. Bu idealar, belgeler, fotoğraflar,…. Şimdilik Rusya’daki medyanın gündemindedir. Bunlara örnek olarak: Adana’daki TIR olayı, gümrük giriş kapılarındaki taşınan boru görüntüleri, hatta Fuat Avni gibi birçok örneği Rusya medyasında görmek mümkündür.
Ancak ileri günlerde Rusya tarafından bu idealara uluslararası boyut kazandırılması ve hatta birleşmiş milletlerin gündemine getirecek kader ileriye gitmesi gibi tahminler vardır.
Böylece Rusya, Suriye barış planının yürütülmesinde iki taraf uluşturulmaya çalışma planları olduğu ideaları vardır. A: barış planının uygulamasını isteyen Bati ve Rusya grubu. B: DAEŞ’le ilişkisi olan ve Suriye’de barış istemeyen Türkiye cephesi görünümü sağlamak. Böylece Türkiye’yi bu barış planında devre dışı bırakılarak, artık Suriye geleceği için Esad değil de DAEŞ’i tartışması, böylece ESAD in geleceği tartışma dışına çıkmasını sağlamak.
2: petrol fiyatlarının düşmesi sonucu Rusya’da ekonomik sıkıntılar başlaması ve Mısır’da Rus yolcu uçağının DAEŞ tarafından düşürülmesi ile Rusya yönetiminin karizması iyice çizildi. Son olarak Rusya uçağının, Türk uçağı tarafından düşürülmesi bu karizmayı tamamen zedeledi. Bu yüksek perdede bağırmalar Rusya’nın iç politikasına bir harekettir.
3:Bölgede ağırlığını artmaya çabaları: Rusya bu olayı kullanarak ak denizde ve Suriye’de askeri ağırlığını iyice artmaya çalışıyor. Ak denizde bu çapta askeri varlığının artırılması veya hava savunma sisteminde oldukça yüksek teknoloji taşıyan S 400 füzelerin bölgeye yerleştirebilmesi bu olayı kullanarak sağlandı. Bu olay olmasaydı, Batılı ülkelerden ve özellikle İsrail’den oldukça yüksek perdeden tepki gösterildi.
Bu aşamadan sonra Rusya’nın neler yapacağı tahminleri:
1: Bölgede iyice ağırlığının artırmaya çabaları, özellikle Suriye’nin geleceğinde söz sahibi olma girişimleri.
2: düşürülen uçağın intikamını alma planları:
Suriye sınırında ve kara denizde devriye gezen uçaklar oldukça dikkatli olmalıdırlar. Rusya bahane peşinde olarak, fırsat bulursa Türkiye ait uçaklardan düşürerek, ulusal ve uluslararası çizilmiş karizmasını tekrar elde etmeye çalışacak. Bu yüzden kesinlikle bu bahaneye Rusya verilmemeli.
Sonuç olarak: Suriye savaşı gün geçtikçe yeni boyutlar kazanarak daha karmaşık hale gelmektedir. Türkiye’de uzun sınır bölgesi neden ile komşusu olan Suriye’deki tüm gelişmelerden istenmeden etkilenip ve olayların içine girmektedir. Daha Avrupa ile çok büyük ve önemli olan mülteci krizi çözülmeden ve onun Türkiye gelen yükünü Avrupa ile paylaşılmadan, Rusya ile olan ilişkileri zedelenip ondan gelen ekonomik yükü da göğüslemesi gerekecek.
Anlaşılan Suriye savaşı daha çok Türkiye’nin başını ağrıtacak ve her gün daha karmaşık hale gelmektedir.
Ali Haydar
06.12.2015