SANAYİNİN KENTLE BÜTÜNLEŞMESİNDE; SÜMERBANK ÖRNEĞİ
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Cumhuriyet’in ilk “Milli Sanayi” kurumu olan Sümerbank, kentle bütünleşmiş, çalışanlarına lojman, spor alanı, tiyatro alanı, sosyal tesisler, okullar sağlamış bir sanayi kurumudur. Kurtuluş Savaşı’ndan yeni çıkan ülkemizde sadece Rusların küçük katkısıyla tamamen yerli ve milli olarak kurulmuştur. Batı ülkelerinde örneğini gördüğümüz gibi, özellikle büyük fabrikalarının olduğu yerlerde kentle de tamamen bütünleşmiş, kentin gelişmesine, modernleşmesine ciddi katkılar sağlamıştır. Yurt dışına göndererek okuttuğu öğrencilerle ülkemizde tekstil sektörünün öncüsü olmuştur.
Sümerbank’ın yok edilmiş olmasına rağmen bulunduğu her ilde mutlaka bir izi vardır.
SÜMER MAHALLESİ OLAN YERLER ;Adana/Seyhan, Eskişehir. Nevşehir, Afyon, Van İstanbul Zeytinburnu. Denizli. Ereğli Zonguldak. Karaman, K.Maraş. Ereğli/Konya. Bolu. Konak/İzmir. Kocasinan/Kayseri. Salihli Manisa. Nazilli /Aydın .Malatya. Adıyaman Sümerevler .Kurtalan/Siirt. Defne/Hatay. Bünyan ve Dargeçit/Mardin’de bulunmaktadır.
SÜMER CADDELERİ Tokat ve Ankara Polatlı’da bulunmaktadır.
SÜMER SOKAK ismini alan sokaklar ise; Uşak .Turhal. Niğde. Kütahya. Nilüfer/Bursa Osmangazi/Bursa. Ankara ve Balıkesir’de bulunmaktadır.
Sümerbank Evleri Edremit’te Sümer Park ise Malatya’da , Hereke’de Sümer Spor Kulübü bulunmaktadır.
SÜMER CAMİLERİ ;Sümer Camii Diyarbakır. Hereke Sümer Cami. Erzincan Sümer Camii adını taşımaktadır.
SÜMER OKULLARI : Rize/Fındıklı. Ereğli. Yeşilyurt/Malatya. Bünyan. Hereke Dargeçit/ Mardin. Kurtalan/Siirt. Erzincan. Zeytinburnu. Malatya ve Bursa’da ilkokullar bulunmaktadır.
Erzincan Sümer Ortaokulu. Hereke Sümer İmam Hatip Ortaokulu ve Dargeçit Sümer İmam Hatip Okulu halen eğitime devam etmektedir.
Sümer ismi insanlara ad ya da soyad olarak verilmiştir. Salih Sümer Devlet Bakanı. Sümer Oral Maliye Bakanı olarak görev yapmıştır.
Sanatçılar Sümer Ezgü, Sümer Dilmaç ve sporcu Özkan Sümer bu isimleri taşımaktadır.
Yazar Zeki Gümüş, “Sümer Mahallesi” kitabı yayınlayarak kalıcı bir iz bırakmıştır.
M.Ö. 4000'li yıllarda başlayan tarihi ile Sümerler; medeniyetin beşiği olarak isimlendirilen Mezopotamya ve Anadolu’da ortaya çıkmış bir uygarlıktır. Sümerbank’ta adını bu uygarlıktan almıştır.
Tarihe karışan Sümerbank Nevşehir Fabrikası
On binlerce insanımıza iş ve ekmek sağlayan, toplumun ayakkabı ve giysi ihtiyacını karşılayan Sümerbank’ın makinalarının modernleştirilmesi yoluyla faaliyete devam etmesi dururken basit bir özelleştirme kararıyla Cumhuriyet’in ilk yerli ve milli sanayisi yerle bir edilmiştir.