Nevşehir'e Osmanlı sarayından geldiği düşünülen yöresel tatlılar arasında en çok bilinen tatlılar; Dolaz, Aside, Bulamaç, Köftür, Un Helvası, Kayısı yahnisi, Ayva dolması, Zerde tatlıları sayılabilir. Bunlar günümüzde maalesef artık çoğu soframızı süslemiyor ve unutulmaya yüz tuttuğu bir gerçek.
DOLAZ
Ağızları tatlandıran Nevşehir yöresel lezzeti olan dolaz, helva gibi yapılıyor. Ardından üzerine pekmez gezdirilip, afiyetle yeniyor. Çok kısa sürede yapabileceğiniz, yapılışı oldukça kolay olan dolaz lezzetli bir tatlı çeşididir. Yumurta, un, su bulamaç haline getirilir. Isıtılmış olan yağ içine karıştırılarak pembeleşene kedar pişirilir. Sonra leğene alınıp, üzerine pekmez dökülerek yenilir.
BULAMAÇ
Nevşehir Kapadokya Yöresel Tatlısı 'Bulamaç' Günümüzün doğal pudingi...
Kapadokya bölgesi Türkiye’de kültür turizminin yapıldığı bir cazibe merkezidir. Kültür turizminin içinde bölgenin fiziki unsurlarının yanında, bölge kültürünün tanıtılması da çok önemlidir. Bölgeye ait yöresel yiyecekler ise bölge kültürleri içinde önemli bir yere sahiptir. “Bulamaç” Kapadokya bölgesine özgü yöresel bir tatlıdır. “ Bulamaç “ tatlısının bölge yemek kültürü içinde yerleşmesinde şüphesiz ki bölgenin meşhur üzüm bağları ve üzüm bağlarında yetiştirilen özel üzümlerle yapılan pekmezin rolü büyüktür. Yüzyıllar içinde şekillenen yöre mutfak kültürleri, yörede yetiştirilen ürünler ekseninde oluşmaktadır. Meşhur Nevşehir pekmezleri ile yapılan “Bulamaç “ tarifine gelince…
Malzemeler:
1,5 su bardağı pekmez
3,5 su bardağı su
4 çorba kaşığı un
2 çorba kaşığı tereyağı
Yapılışı:
Pekmez, un ve su bir kaba alınır. Orta derece ateşte devamlı karıştırılarak pişirilir. Bir iki taşım kaynatılır.
Tereyağı bir tavaya alınır, eritilir, hafif kızartılır. Kızartılan tereyağı bulamacın içine katılır.
Pişirilen bulamaç servis edilecek kâselere dökülür. Soğuyan tatlı, üzeri ceviz ile süslenerek servis edilir.
(Bulamaç bulamaç yidim yidim garnım aç) Afiyetle…
KAYISI YAHNİSİ
Genellikle bitirgen denilen tatlı kayısıdan yapılır. Eğer kayısı tatlı değilse, pişirilirken içine pekmez katılır. Parça et veya kıyma ile kayısılar, çömlekte pişirilir.
ASİDE
1 Yemek kaşığı tereyağ,
3 Yemek kaşığı un,
1 Çay bardağı pekmez,
2 Yemek kaşığı şeker,
2 Su bardağı su
Tereyağ eritilir. 2.Un eklenir orta ısıda ara sıra karıştırılarak pembeleştirilir. 3.Ayrı bir kapta şeker, pekmez ve su karıştırılır. 4.Kavrulmuş una eklenir ve karıştırarak kaynatılır. Tahin kıvamında bir tatlı elde edilir kaselere dökülür. 5.Üzerine ceviz serpilir ılıkken servis yapılır.
ZERDE TATLISI
1 çay bard.pirinç,
7 çay bard. su,
2 çay bard.
toz şeker,
2 tatlı kaşığı safran,
2 yemek kaşığı nişasta,
1-2 damla gül suyu,
Üzeri için:
Dolmalık fıstık,
kuş üzümü
Öncelikle safranı rengini vermesi için bir fincan sıcak su ile bir kaseye ıslatın. Pirincinizi bir bardak su ile yumuşayana kadar pişirin. Üzerine süzdüğünüz safran suyunu ve 5 çay bard. suyu ilave edin. Diğer tarafta nişastayı bir fincan soğuk su ile eritip üzerine ekleyin, hafif kıvam alana kadar pişirin. Kaselere paylaştırın ,üzerini dolmalık fıstık, kuş üzümü ile süsleyin. Soğuk olarak servis yapın.
Ayva Dolması
3 Orta Boy Ayva
500 gr Kuzu Kuşbaşı
2 Soğan
2 Sivri Biber
2 Çorba Kaşığı Kuşüzümü
1 Tatlı Kaşığı Köri
2 Çorba Kaşığı Un
1 Çorba Kaşığı Tozşeker
1.5 Tatlı Kaşığı Zeytinyağı
1 Limon
Tuz
Ayvaları soyup ikiye bölün ve çekirdekli kısımlarını çıkarın. Kararmamaları için limon suyu ile ovun.Soğanları küçük küpler halinde doğrayıp zeytinyağında pembeleştirin. Eti ekleyip tahta kaşıkla karıştırın. Suyunu salıp tekrar çekinceye kadar kavurun. Sivri biberleri doğrayıp ilave edin. Kuşüzümü, kimyon, köri ve tuz ekleyin. 10 dakika daha pişirip ateşten alın. Ayvaların çekirdek yataklarına, hazırladığınız etli karışımdan ikişer kaşık doldurun ve bir tencereye yerleştirin.Un, tozşeker, zeytinyağı ve tuzu küçük bir kasede karıştırıp sos halini alıncaya kadar azar azar su ekleyerek çırpın. Ayvaların üzerine gezdirip karabiber serpin ve tencerenin kapağını kapatıp orta ateşte kaynamaya bırakın. Ara sıra yemeğin suyundan kaşık kaşık ayvaların Üzerine gezdirerek yarım saat kadar kısık ateşte pişirin. Sıcak olarak servis yapın.
Köftür
3 yemek kaşığı buğday nişastası
1 su bardağı üzüm pekmezi
2, 5 su bardağı su
üzeri için;
Hindistan cevizi
Ceviz (İsteğe bağlı)
Nişasta pekmez ve suyu bir tencereye koyuyoruz. Karıştırıp kaynatıyoruz ve ocaktan alıyoruz. İçi az ıslatılmış kaba alıyoruz ve ilk sıcağı çıktıktan sonra buzdolabına koyuyoruz. Donduktan sonra buzdolabından alıyoruz ve üzerini hindistan cevizi ile süslüyoruz.
Derleme: Fikret Çapacı
Kaynak: Ajanslar