Nevşehir'de bir dönemin en popüler meslekleri arasında en başta yer alan ve Türkiye'ye bu meslekle ismini duyurduğu şoförlük son yıllarda gözden düşen meslekler arasında başı çekiyor.
"Ekmek parası kazanmak için yollardalar"
Haberimize geçmeden önce, gecesi gündüzü belli olmayan kelle koltukta geride bıraktıklarından bir haber direksiyon sallayan, dünya geçimi için yaz kış demeden çoğu ömrünü yollarda geçiren kamyon, otobüs ve tır şoförlerine kolaylıklar diliyoruz. Allah kaza bela vermesin yolunuz gönlünüz açık, kazancınız bereketli olsun.
Nevşehir'de kamyonculuk bir dönemin vazgeçilmez mesleğiydi
Eskilerde Nevşehirli bir çok gencin tutkusu haline gelen şöförlük mesleği Nevşehir'de çok tutulurdu. Öyleki, Kamyon'u olmayana kız verilmez derlerdi. En revaçta meslekler arasında Şöför mesleği gösterilir Allah'ın emri, peygamberin kavli ile…” kızınıza talibiz denildiğinde, Gencimizin Mesleği nedir? sorusuna alınan "Şöför" en geçerli cevap sayılırdı.
Bir çok Nevşehirli vatandaşımız o elleri nasırlı kelle koltuk yıllarca direksiyon sallayan babaların çocuklarıyız. Nevşehir’in bir zamanlar en popüler Mesleği idi, şimdi Şöföre Kız Bile Verilmez Oldu…
Geçmişte nakliyecilik ve şöforlük moda meslekti.
Bir dönem Nevşehir’le birlikte anılan ve Kız istemeye gittiğinizde Oğlumun Mesleği Şöför demenin gururunu yaşayan ilimizde geçen yıllarla beraber bu algıda çok büyük değişim yaşandı.
Bir Çok Nevşehirli Şöför Çocuğudur…!
Bir çok özellikle erkek çocukları ve gençlerimiz ninni yerine babalarının şöförlük hikayeleri ile büyüyüp onların bir dönem Avrupadan İrandan getirdikleri terlik, ayakkabı gibi hediyeleri ile hava atarlardı. Şimdilerde ise şöförlük ne yazıkki ayaklar altına düştü…
Gelinen noktada Nevşehir de popülaritesi azalan mesleklerden en başta geleni şüphesiz Şöförlük…
İlimiz Nevşehir de 90’lı yılların başına kadar özellikle 70 ve 80 li yıllarda en popüler mesleklerin başında gelen Kamyon, Otobüs ve Tır Şöförlüğü bu günlerde ne yazıkki tüm o cazibesini yitirmiş durumda.
Nevşehir de günümüzde bir çok Ailenin en büyük gelir kaynağı olan ve yine o dönemlerde Gençlerin rüyalarını süsleyen hep hayalini kurduğu Şöförlük bu günlerde artık eskiden eser yok.
Nevşehir de bir çok vatandaşlarımızın ya babası ya dedesinin mesleğini sorduğunuzda bir zamanlar kamyon şöförüydü dediğini duyarsınız. Her bayram komşu eş dost akraba ziyaretinde Askerlikle beraber Şöförlük anılarını bu büyüklerimizden duymaya aslında çok alışığız.
Günümüzde malesef şöförlük çoğu zaman mesleksizlerin mesleği haline geldi ayaklara düştü.
Zamanla birlikte artık Şöförlük günümüzde mesleksizlerin mesleği haline geldiğinden yakınan Nevşehirli şöförlerimiz,Tarihi değişim yaşayan ülkemiz ve ilimiz Nevşehir de yıllarca Siyasilerin ve parti liderlerinin en büyük politika malzemeleri olmuştur Şöförlük…Oysa şimdi ayaklar altına alınan şöförlük mesleğimiz bir dönemin altın bilezik sanatı olarak görülür kız istemede gururla dilimiz dolup söylerdik mesleğimiz şöförlük diyerek.
Yallah şoför yallah.
Televizyonda bir yerli film. Filmin baş aktörü zengin bir ailenin kızını seviyor. Oğlan, minibüs şoförü. Aralarındaki sevgi bağları kuvvetlenince, oğlan ailesini kızı istemeye gönderiyor. Hoş beş’ten sonra, kızın babası oğlana soruyor. “-Ne iş yapıyorsun?” Oğlan cevap verir. “-Şoförüm!” Bu cevap üzerine kızın babası hiddetlenir. “-Sen şöför parçası ne hakla benim kızımı istemeye gelirsin? Bizim şoföre verilecek kızımız yok.”
Evet yukarıdaki olay bir filmin kısa bir parçasında geçen ve güncel hayatımızda da gerçek olan bir olay.
Halen kentimizde Kamyon şoförlüğünü baba mesleği olarak yürütenler var.
Kamyonculuk Nevşehir’le adeta özdeşleşmiş bir durumdadır. Zamanın Cumhurbaşkanı bile “Kamyonculuğu bırakın Nevşehir’liler yapsın” diyecek kadar tanınmıştı.
Öncelik kamyon olmak üzere bütün araçların Türkiye çapında alınıp satıldığı merkezlerden biri haline gelen Nevşehir’ in sanayisi bile bu yönde değişim göstermiştir.
Şoförlerimiz önce Türkiye çapında, sonra da tüm Avrupa ve Asya ‘ da taşımacılıkla tanınmışlardır.
İnterci Hacı Ağa, Şoför Mehmet Ağa, Şoför Ali Doğan, Arap Nazmi, Albostanlı Ahmet, Bacanak, Dedenin Hacı birinci kuşak şoförlerimizdendir.
“Nevşehir’ den Ankara’ ya 2 günde giderdik. Kamyon çamura çökünce, köylerden manda, öküz getirilir, halatla çekilerek kamyon kurtarılmaya çalışılırdı. Hele araba yan yattığı zaman muavinin işi iyice zorlaşırdı. Araçtaki yükler indirilir, ağaçlar bulunup kesilir hazırlanırdı. 70 kiloluk uzun dişli krikolar, halat urgan takımları yine muavinin elinden geçerdi. Kamyon manivela gücü ile yan yattığı taraftan düzeltilir, yükler tekrar araca yüklenirdi. Bu seremoni kış günlerinde daha da zorlaşırdı.”
Tabi bu ara şoförlerimiz şiirler de şöyler , yaşadığı olaylardan etkilenerek söyledikleri güzel sözleri araçlarına da yazdırırlardı;
“Al arabanın dizelini, sev köylünün güzelini”
“Fordun ara gazı, sarışının nazı”
“Arabam Austin, rampada çekmez,
Isındı kampana freni tutmaz,
Sat derim patrona sözümü tutmaz,
Kışın donar, yazın yanar,
Austin alan bilmem ne zaman onar”
Söz: Abdullah Hayrı Özçiftçi…
Kaynak : Nevşehir Kültür ve Tarih Araştırma dergileri
( Akrabam olan sevgili Adem Sarıtosun’ un MAN kamyonundaki yazı hep aklımdadır ve hep içimi acıtır.. “Yataksız yorgansız geçen yıllarıma yazıklar olsun..”)
Geçmiş zaman olur ki;
1940'lı yıllarda Nevşehir'de Kamyoncu esnafı ve bir yakıt istasyonu...
