UÇHİSAR’I YAKINDAN TANIMAK
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Uçhisar, Başhisar(Ürgüp) ve Ortahisar isimleri genelde bir kale çağrışımı yapmaktadır. Ayrıca da tarihsel önem taşıyan üç yereleşim yerini de belirlemektedir. Tıgraz,Çavuş ve Ağanın Kale üçlüsünden oluşan Uçhisar, beylikler döneminde, Karamanoğulları ve Selçukluların doğu sınırı olmuştur. Kadı Burhanettin beyliğinin batı sınırı olmasından dolayı Uçhisar ismini aldığı sanılmaktadır.Yerli halk dilinde Ücesar, Üçhisar olarak da bilinir.
Öğretim Görevlisi Ahmet Korkmaz,Uçhisar tarihini ortaya koyan iki ciddi esere imza attı. İlki “Antik Çağ’dan Günümüze Uçhisar/Kapadokya” ismini taşıyor. Diğer eser ise Prof. Dr. İlyas Gökhan, ve Fatih Abanoz ile birlikte kaleme aldığı “Uçhisar Nüfus Defterleri” ismini taşıyor. Bu iki değerli eseri halkın hizmetine sunan Uçhisar Belediyesini de kutlamak gerekir. Umarım diğer yöre belediyelerine örnek olur.
Uçhisar’da 1518 kayıtlarına göre; 772 si Müslim 118 i Gayr-i Müslim olmak üzere toplam 890 kişi yaşarken bu rakamın 1838 de 2.323 kişiye, 1915 de 3.525 kişiye 2019 da 3.844 kişiye çıktığı görülmektedir. Yani turizm sebebiyle nüfusu artması gereken Uçhisar’da iç göçten nasibini alarak ciddi göç vermiştir.
Ahmet Korkmaz hoca çok ciddi bir emek harcayarak Kasabanın dününü ve bugününü ortaya koymuştur. Her iki kitapta gelecek kuşaklara kalacak ciddi eserler niteliğindedir. Kitapta yer alan verilere göre; Arkeoloğ Murat Gülyaz, Fotoğraf Sanatçısı Tahir Uzun ve İrfan Ölmez kasabanın tanıtımı için çaba göstermişlerdir.
Kasabadan yetişen bilim adamlarını saymak gerekirse; Prof. Dr. Mustafa Şenol, Prof. Dr. Esen Saka Topçuoğlu, Prof. Dr. Meliha Atalay, Prof. Dr.Şener Oktik, Prof. Dr. Yusuf Cufadar ve Prof. Dr. Mehmet Ölmez ilk başta sayılacak isimler arasındadır.
Uçhisar ve Ortahisar Belediyelerinin 2 Mart 1916 tarihinde aynı anda kurulduğu anlaşılmaktadır. İlk Belediye Başkanının Abdullah Başkurt olduğu kasaba Osmanlı ve Selçuklu döneminde Ürgüp ve Nevşehir ile yarışırken Damat İbrahim Paşa’nın kararlarıyla bu yarışı geride bırakmıştır.
Ahmet Korkmaz eserinde gezginlerin eski çağlarda Uçhisar’a ait tespitlerine de yer vermiştir. Tarihsel süreç içinde Uçhisar’ın yaşadığı gelişim ve değişimleri öğrenmek algılamak için bu eserleri okumak gerekmektedir.