Türkiye’de o kader gündem çabuk değişiyor, daha bir yazı yazıpyayınlanmadan diğer bir yazıya gerek kalıyor. Son günlerinde çok önemli gündemi RusyauçağınınTürkiyetarafından düşürülmesidir.
Daha kaç günönceSuriyebarışpalanı Rusya tarafından gündeme gelip ve birçokülkede bunu olumlu bir plan olarak yaklaşmıştı. Viyana’da barışkonferansı ile Suriye’deki bu trajedinin sona ermesi umudu insanlarda doğarken, bu olayla Suriyesavaşı ve bölge tamamen yeni bir yola girmiş oldu.
Bu konu yeni olduğundan, daha birçok belirsiz noktalar içermektedir.Bundan dolayı kesin ve net konuşmak çok zordur ancak burada bu konu ile ilgili ortaya atılan idea ve tahminlerideğerlendirerek bu konuya ışık tutmaya çalışacağım.
Öncelikle bu olay daha öncedenplanlanmış mı? Planlanmamış mı? Ona bir gözatalım. Bu konu ile 2 idea var ve her ideanın kendine göre gerekçeleri.
Daha önceden planlanmış mı? Planlanmamış mı?
1: planlanmammışsavunmasıTürkiyetarafından ortaya atılmıştır. Bu ideanın ispati olarak da,‘’Türkiyetarafındandefalarca sınır ihlali için Rusyauyarılıp nota verilmiştir’’. ‘’Ciddi olduğumuzu sürekli hatırlattık ve Türkiye’yi denemeye kalmayınız’’uyarısınıyapmıştık. Tekrar Rusya uçaklarıtarafındanTürkiye sınır ihlali olursa, doğal hak olarak tepki gösterildi.’’ Buda Türkiye’nin doğal hakkidir’’ denilmektedir.
2: Bu olay daha önceden planlanmıştır: bu idea Rusya tarafından ortaya atılmaktadır. Bu hazırlıklar günlerden beri Türkmen bölgesine saldırıhaberleri ile hazırlıkyapıldı. Böylece hem Türkçülükpropagandası,hem de olay hazırlığıyapıldı. Bunun istihbaratı da günler önceden yapılmıştır ve bu konuda uyarılar verilmiştir.Bu idealarla bunu desteklemektedirler.
Bu olaydaki amaç neydi? Bu konuda da çeşitli söylentiler ve idealar söz konusu.
Bu ideaların en çok gündeme gelenleri:
1: Türkiye’nindefalarca sınır ihlali için Rusyauyarılmıştır. Ancak bunu dinlemedirler.Türkiye’desınırlarını koruması doğal hakkıdır. Uçağı da defalarca uyarmalara rağmen dinlemeyince düşürmek zorunda kaldık.
2: Amerika ve Türkiye uçuşa yasak bölge için anlaştı ve buda olayda onun hazırlığıideasıdır. Böylece Rusyauçağı düşürerek,Suriye kuzeyinde uçuşa yasak bölge oluşturulması planın bir parçasıdır.
3: Türkiye son zamanlarda Suriye konusunda devre dışıkalmıştır.AyrıcaRusya’nınSuriye’ye aktif müdahalesinekarşıTürkiye’nin geliştirdiği yeni bir harekettir. Böylece Rusya’nın, Esad karşıtı güçlereözellikleTürkmenleri bombalaması ve saldırınsa bir uyarımahiyetindedir. Bu olayRusya’yı frenleyen bir harekettir.
4: TürkiyeSuriye’de savaşın devam etmesini istiyor, çünkü buradan ekonomik yarar sağlıyor ideası ortaya atılması.
Rusya neden Suriye’dekiTürkmenbölgesini bombalıyor?
1: Türkiyetarafından ortaya konulan: Bu bölgede her hangi bir İŞİD elemeni veya kampı olmadığı halde Rusya neden burayı bombalıyor? EğerRusya’nın ideası gibi DAEŞ ile savaşıyorsa gidip DAEŞ’in olduğu bölgeyibombalasın. Bu bölgeni n bombalaması tamamen ESAD karşıtı muhaliflere saldırarak,ESAD’i güçlendirmek girişimdir.
2: Rusya tarafından ortaya konulan:‘’Türkmenbölgesinde DAEŞ kampı yok, ama DAEŞ bu bölgeyi kullanarak Suriye’deki petrolü Türkiye’yegöndererek orada pazarlamakla ayda en az 30-50 milyon dolar gelir sağlıyor’’.’’AyrıcaDAEŞ’eTürkiye’denlojistik destek buradan sağlandığından, burası bombalıyor’’.’’Türkmenbölgesini bombalamak amacı,Türkmenlerdeğil de, DAEŞ’in petrol satış yolu ve lojistik destek koridorunu kapatmaya çalışmaktır’’.
Bu olay gözüktüğü kader kolay kapanacak bir konuya benzemiyor. Her ne kader Türkiye itidal çağrısı yapıyorsa, Rusya her gün veya hatta her saat bunu tırmandırmayaçalışıyor(ileri gelişmiş hava savunma sistemi S300’Leri Suriye’de yerleştirilmesi, turizm rezervasyonların iptali, Ermeni tasarısının Rusya meclisinde gündeme getirilmesi gibi girişimleri).
Ancak bu olay hem Türkiye, hem deRusya ekonomisine zarar verileceği ortada.
İleriki günlerde bu konu ile ilgili daha net ve detaylı bilgilere ortaya çıkacaktır. Böylece bu konun değerlendirilmesi daha rahat olacak. Ancak herkes daha itidalli davranması gerekiyordur. Ortayı çok gererek geri donuşumu zor olan bir konumdan kaçınmak gerekmesi önemli ve doğru bir yoldur.
Ali Haydar
26.11.2015
