KAPADOKYALI BİR ARAŞTIRMACI EVANGELİA BALTA
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Evangelia Balta, Ürgüp Harman Mahallesinden Yunanistan’a göçen bir ailenin çocuğudur (Nevşehir Dergisi Ekim ,2005). Karamanlı olarak bilinen 1924 yılında mübadeleye tabi tutulan Kapadokyalılar hakkında ,Ürgüp hakkında eski adı Sinasos olan Mustafapaşa Köyü konusunda ciddi çalışmalar yapan halen Yunanistan’da yaşayan bir araştırmacıdır.
Evangelia Balta, 1955'te Kavala'da doğdu. Selanik Aristoteles Üniversitesi'nde Tarih Bölümü'nde (1973-77) okudu ve Alexandros S. Onassis Kamu Yararı Vakfı bursuyla Paris I-Sorbonne'da yüksek lisans eğitimi aldı ve 1983 yılında Osmanlı Tarihi alanında doktorasını aldığı Paris'teki École Pratique des Hautes Études IV Bölümü nü1983 yılında tamamladı. Macaristan Tarihi Arşivi'nde (Selanik, 1979) Küçük Asya Çalışmaları Merkezi'nde ( 1978, 1984-1987) çalıştı. Kuruluşundan sonraki ilk iki yıl boyunca İyon Üniversitesi'nde ders verdi (Korfu, 1985-1987). 1987'den beri Ulusal Helen Araştırma Vakfı'nda(NHRF) araştırmacı olarak görev yapmaktadır.2010-2011 arasında Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi'nde (ANAMED) de çalıştı. Osmanlı tarihi üzerine olan araştırmalarından dolayı 2011'de Türk Tarih Kurumu şeref üyeliğine seçilmiştir.
Evangelia Balta Osmanlı tarihi ve Kapadokya tarihi üzerine çalışmalar yapan ve kitaplar yazan ciddi bir tarihçidir. Bu nedenle 11 Haziran 2014 tarihinde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından kendisine “Liyakat Nişanı” verilmiştir.
İlgi alanları, Osmanlı döneminde ekonomik ve sosyal tarihin yanı sıra Küçük Asya'nın Yunan kültürü ile ilgili konulara odaklanmaktadır. Ulusal Araştırma Vakfı'ndaki çeşitli programlara olan bağlılığının yanı sıra, Sparta'daki Zeytin ve Yunan Zeytinyağı Müzesi, Midilli'deki Endüstriyel Zeytinyağı Üretim Müzesi ve Şarap Müzeleri için akademik danışman olarak görev yapmıştır. Ürgüp Kayakapı mahallesinin (Kayakapı Projesi) restorasyonunda akademik danışmanlık yapmıştır. Şarap Tarihi planlama komitesinin kurucu üyesidir, şarap ve şarap üretimi ile ilgili konularda yedi konferans düzenlemiş ayrıca Uluslararası Karamanlidika Araştırmaları Konferansı düzenlemiştir. 2011 yılından bu yana, Osmanlı Araştırmaları Vakfı'nın düzenlediği Cunda Adası'nda her yıl düzenlenen yaz okulunda Karamanlidika Çalışmaları üzerine seminerler vermektedir.
Evangelia Balta, Osmanlının son dönemi ve Cumhuriyetin ilk dönemine ışık tutan ciddi çalışmalar yapmıştır. Ailesi savaş koşullarında Anadolu’dan koparılmış olmasına rağmen hala kendisini Anadolu’nun bir parçası gibi hissettiği görülmektedir. İş Bankası yayınları arasında çıkan “Gerçi Rum İsek de, Rumca Bilmez Türkçe Söyleriz” isimli kitabı mutlaka okunması gereken kitaplar arasındadır.
Eserleri
-Karamanlı Yazınsal Mirasının Ocaklarında Madencilik, 2019, Yapı Kredi Yayınları.
-19. Yüzyıl Osmanlıca ve Karamanlıca Yayınlarda Ezop’un Hayatı ve Masalları (haz.), 2019, Libra Kitap.
-Karamanlıca Kitaplar Çözümlemeli Bibliyografya Cilt I: 1718-1839 (Karamanlıdıka Bibliographie Analytique Tome I: 1718-1839), 2018, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
-Gerçi Rum İsek de, Rumca Bilmez Türkçe Söyleriz: Karamanlılar ve Karamanlıca Edebiyat Üzerine Araştırmalar, 2012, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
-Ürgüp - Prokopi, 2010, Birzamanlar Yayıncılık.
-Nüfus Mübadelesi, 2010, İnkılap Yayınevi.
-Liva-i Resmo Tahrir Defteri, (Mustafa Oğuz ile), 2009, Türk Tarih Kurumu Yayınları
-Epameinondas Kyriakidis, Beyoğlu Sırları (tefrika roman/1888 1889), Karamanlıca: Evangelinos Misailidis, haz.: Evangelia Balta & Sada Payır, İstos, 2020.
-Stavros Stavridis Anatol Türküleri: 1896 Osmanlı İmparatorluğu’nda İ̇lk Türkü Mecmuası (perp.) Evangelia Balta ve Ari Çokona, Literatür, 2017
-The Exchange of Populations Historiography and Refugee Memory, 2014, İstos.
-Sinasos, Mübadeleden Önce Bir Kapadokya Kasabası, Birzamanlar Yayıncılık
-Muhacirname, İstos Yayınları
Yararlanılan Kaynaklar
Nevşehir Dergisi Ekim 2005 Sy 3
Eie.academia.edu.
Wikipedia
