DAMAT İBRAHİM PAŞA HEYKELİ KENDİNE YAKIŞAN YERDE OLMALIDIR.
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Türkiye’nin önemli yontu ustalarından, heykeltıraş Derinkuyu ilçemizde yetişen Hakkı Atamulu tarafından Belediye Başkanı Şükrü Süer’in talebi üzerine bronzdan ücretsiz olarak yapılan Sadrazam Damat İbrahim Paşa Heykeli 1946 yılında Nevşehir Valiliğine ve Nevşehir Belediyesine bağışlanmıştır.
Hakkı Atamulu’nun Nevşehir il merkezine ikinci önemli hediyelerinden birisi de eski Nevşehir Valiliği binası önünde yapılan Atatürk Anıtı’dır. Nevşehir Valisi Rafet Yıldırım tarafından 1961 yılında açılan anıt için o zamanın Devlet Başkanı olan Cemal Gürsel’de bir kutlama telgrafı göndermiştir.
1946 yılında Damat İbrahim Paşa Heykelinin açılışı Nevşehir Valisi, Belediye Başkanı ve protokolünün katılımlarında gerçekleştirilen resmi törenle yapılmıştır. Damat İbrahim Paşa Heykelinin ilk yeri Tarihi Kurşunlu Camisi’nin yanındaki Damat İbrahim Paşa Hamamı’nın hemen yakını idi. Heykel nedense buradan kaldırıldı.
Damat İbrahim Paşa Heykeli adeta bir seyyah gibi dolaşmaya devam etti.
Heykelin ikinci yeri eski Hükümet Konağının önü ( Şimdi KAPEM - Gülbahçe)
Üçüncü yeri Eski Sanayi Meydanı ( Eski pazar ve eski terminal)
Dördüncü yeri 350 Evler Mahallesi Hasan Emmi Türbesi'nin yanı iken heykel seyahate devam etmiştir.
Heykelin beşinci yeri(son) ise Necdet Ersen Parkı içi(2020) olmuştur.
Buraya yerleştirilen heykelin çevresine de su havuzu yapıldığı görülmektedir.
Heykelin son yerinin bir kentin kurucusuna yakışan bir yer olmadığı açıktır. Heykel Valilik Önüne, eski valilik önüne ya da kale civarında uygun bir yere bir daha kalkmamak üzere son kez yerleştirilmelidir.
Heykel bronzdan yapılmış olup, Sadrazam Damat İbrahim Paşa sağ eliyle buğday başağını tutmakta, sol eli de yağına dayalı olarak bir lale tutarken tasvir edilmiştir. Bu heykeldeki merdane matbaayı, zeytin dalı barışı, lale ise Lale Devrini simgelemektedir. Heykelin kaidesinde “Damat İbrahim Paşa 1665/1660-1780” yazılıdır. Zaman içerisinde bronzdan yapılma başak ve lale çalınarak elleri boş kalmıştır.
Dünyaca ünlü heykeltıraş Rudolf Belling 3 Metre boyundaki bu heykel için“ Şimdiye kadar Türkiye’de yapılan en güzel yapıt” ifadesini kullanmıştır.
Nevşehir şehir olmasını ve varlık nedenini Damat İbrahim Paşa’ya borçludur. İç Anadolu ve Akdeniz Toros Dağları çevresinde seyyar dolaşan Türkmen/Yörük aileler bu bölgeye Damat İbrahim Paşa tarafından iskan edilmiştir. İskan edilen Türkmenlerin çoğunluğunu Damat İbrahim Paşa’nın da mensubu olduğu Boynuinceli aşireti oluşturmaktadır.
Yararlanılan Kaynaklar
-Dr. Faruk Güçlü,Anadolu Bozkırından Doğan Bir Güneş; Heykeltıraş Hakkı Atamulu, Ürün Yayınları,2020.
-Ayşe Karataş ; Türk Heykel Sanatında Hakkı Atamulu, Dokuz Eylül Üniversitesi GSE,Y.Lisans Tezi,2013
-Osman Aytekin, Dünden Bugüne Derinkuyu;2006
-Wikipedi
