ÜRGÜPLÜ AİLESİNDEN TAHİR MÜNİP ÜRGÜPLÜ
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Ürgüplü ailesi Ürgüp ve Nevşehir yöresinin köklü ailelerinden birisidir. Aile mensupları Osmanlı döneminde Şeyhülislamlık, Cumhuriyet Döneminde Başbakanlık ve bakanlık yapmıştır.
Tahir Münip Ürgüplü 1905 tarihinde Ürgüp’te dünyaya gelmiştir. 1914-1916 yılları arasında şeyhülislamlık yapmış Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi'nin oğlu, Eski başbakanlardan Suat Hayri Ürgüplü'nün kardeşi, Eski Çalışma bakanlardan Turhan Esener'in kayınpederidir.
Tahir ismini fazlaca kullanmadığı Münip Hayri Ürgüplü ismini tercih ettiği görülmektedir.
Galatasaray Lisesini bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kaydolmuş ve oradan mezun olmuştur. Daha sonra Cenevre Hukuk Fakültesi'nde Hukuk Doktorası yapmıştır.1933 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Doçentliği ünvanını almıştır. Sümerbank Hukuk Müşavirliği(1933-1940), İETT Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliği(1950-1956) ve Avukatlığı, Serbest Avukatlık, TBMM XI. Dönem DP Nevşehir Milletvekilliği yapmıştır.
Tahir Münip Ürgüplü 1938 yılında eski Adliye Bakanlarından Necmeddin Molla’nın kızı Mihrimah hanımla evlenmiştir.
Tahir Münip Ürgüplü hakkında Dr. Ali Çakırbaş tarafından önemli bir biyografik çalışma yapılarak yayınlanmıştır. Bu çalışma gelecek nesillere aktarılacak bir kaynak niteliğindedir.
Nevşehir il olduktan sonra 27 Ekim 1957 (11. Dönem) tarihinde yapılan genel seçimlerde Demokrat Parti (DP) Nevşehir Milletvekili seçilmiştir. 1960 askeri darbesinde tutuklananlar arasındadır. Yassıada’da yargılanmış ve beraat etmiştir. Evli ve üç çocuk babasıydı
03.06.1979 tarihinde vefat eden Ürgüplü’nün 1936 yılında yayınlanan LOZAN isimli kitabında Lozan Antlaşması detaylı olarak ele alınmaktadır.
.
Yayınlanmış dört kitabı ve çok sayıda makalesi vardır. Kitapları
1. Münib Hayri Ürgüplü; Le Contrat De Fiançailles En Droit Et En
Jurisprudence Suisses Et Turcs, Geneve, 1932. (These Geneve) 1932 yılında
yapılmış doktora tezidir.
2. Münib Hayri Ürgüplü; Nişanlanma Mukavelenamesi, Hukuk Talebesi
Cemiyeti Neşriyatı, İstanbul, 1934.
3. Münib Hayri Ürgüblü; Lozan Ankara, 1936.
4. Münib Hayri Ürgüblü; Mustafa Şeref Özkan ve Eserleri, Ankara
Şeklindedir.
Demokrat Parti Nevşehir Milletvekili Tahir Münip Ürgüplü’nün TBMM de 11 kez söz alarak konuştuğu anlaşılmaktadır.
TBM MECLİSİ – 11. Dönem
1 Türk Ceza Kanununun 175 nci maddesinin son fıkrasının tadili ve aynı maddeye iki fıkra ilâvesi hakkındaki kanun teklifi münasebetiyle
2 Maarif Vekâleti, Ankara Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Beden Terbiyesi Umum Müdürlüğü 1958 yılı bütçeleri münasebetiyle
3 Nevşehir Mebusu Zihni Üner hakkında yapılmak istenen takibat ve muhakemenin devre sonuna bırakılmasına dair Muhtelit Encümen mazbatası münasebetiyle
4 Temyiz Mahkemesi teşkilâtına dair 1221 sayılı Kanunun değişen 1, 3 ve 4. maddelerinde tadilât yapılması hakkındaki kanun teklifinin takdimen müzakeresine dair takrir münasebetiyle
5 Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kanunu münasebetiyle
6 Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu münasebetiyle
7 Sigorta şirketlerinin murakabesi hakkındaki Kanun münasebetiyle
8 Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü teşkilât ve vazifeleri hakkındaki 6200 sayılı Kanuna bir madde eklenmesine dair Kanun münasebetiyle
9 Muş Mebusu Şemsi Ağaoğlu ve iki arkadaşının, Gelir Vergisi Kanununun 6247 sayılı Kanunla değiştirilen 24. maddesinin bir numaralı bendinin tadili hakkındaki kanun teklifinin reddine dair Bütçe Encümeni mazbatası münasebetiyle
10 Arzuhal Encümeninin, Emine Dudu Gülkan hakkındaki 1960/1925 sayılı kararına dair mazbatası münasebetiyle
11 Vakıflar Umum Müdürlüğü 1959 yılı münasebetiyle
Yararlanılan Kaynaklar
TBMM Albümü,
Wikipedia