ALEMLİ NAHİYESİ’NDEN ALEMLİ KÖYÜ’NE
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Alem sözcüğü Arapça ilim (bilmek; bildirmek, işaret etmek) kökünden türemiş bir isim olup anlamı “belli eden, bildiren; iz, alâmet, işaret, nişan”dır. TDK Sözlüğüne göre de; “Evren dünya, cihan, eğlence, bayrak, minare, kubbe, sancak direği vb. yüksek şeylerin tepesinde bulunan, madenden yapılmış ay yıldız veya lale biçiminde süs, ayça, simge” anlamındadır.
Alemli Köyü’nün M.Ö ye işaretlenen dönemlerde de yaşam alanı olduğu bulunan tarihi kalıntılardan ve halen kalıntıları mevcut olan su değirmeninden de anlaşılmaktadır.
Alemli Köyünün adını köyde muhtarlıkta bulunan araştırmacı yazar Oğuz Özdem tarafından gün yüzüne çıkartılan sancaktan alıp almadığı konusu irdelenmesi gerekli bir konudur.
Karamanoğulları'nın bayrağında bulunan 6 köşeli yıldız Müslümanlık öncesinde de Ön Türk ve Türk kültüründe yer alsa da Müslümanlar arasında Mühr-ü Süleyman olarak bilinen simgedir. Hilafet makamınca Valide Sultan Camii'nin girişinde ve birçok padişah kıyafetlerinde kullanılmıştır. Örneğin Barbaros Hayreddin Paşa'nın flamasında da bu sembol kullanılmıştır”(Wikpedia).
Tarihçilerin tespitlerine göre; Karamanoğlu Devleti’nin son sancağını, devletin son beyi Turgutoğlu Mahmud Bey (1483-1487) Karamanoğlu'nun artık son bulacağı düşüncesiyle güvendiği askerlerinden Ali adlı yardımcısına emanet etmiş ve onu kimseye söylemeden saklamasını istemiştir.
Osmanlı Devleti’nin iskan politikası gereği 16.YY sonundan itibaren konar göçer aşiretlerin yerleştirilmesine karar verilmiştir. Köye yerleşen İlk Türk ve Müslüman aşiretlerin Damat İbrahim Paşa döneminden hemen sonra köye gelmeleri ve yerleşmeleri sebebiyle o zamanlar yaygın olan konar-göçer Türkmen aşiretlerinden bir kolunun elinde Karamanoğlu Beyliğine ait sancak olması sebebiyle köye ismini veren Karamanoğlu beyliğinden kalma sancak olduğu sanılmaktadır. Nevşehir Hikayeleri Kitabında Oğuz Özdem hoca bu konuyu yeterince incelemiştir. Karamanoğlu Beyliğinin yıkılmasından sonra bu sancağı elinde bulunduran aşiretin Alemli Köyü’ne Osmanlı Devleti tarafından 17 YY. da yerleştirilmiş olması ve köye sancaktan dolayı Alemli isminin verilmesi mümkün görülmektedir.
Oğuz Özdem hocayı bu çabası sebebiyle kutlamak gerekir.
Başbakanlık Devlet Arşivleri tarafından basılan Osmanlı Yer adları isimli kitabında Tahir Sezen Alemli tarihindeki ilginç değişimleri şöyle tespit etmiştir.
17.05.1931 de Aksaray İli Arapsun ilçesine bağlı bir nahiye merkezidir.
1933 Yılında Niğde İli Arapsun ilçesine bağlı bir köydür.
1937 Yılında Kırşehir İli Avanos İlçesine bağlı bir nahiye merkezidir.
21.09 1939 Yılında Arapsun İlçesine (Niğde İli) bağlı bir köydür.
- 1954 yılında il olmasıyla Nevşehir’e bağlı bir köy haline gelmiştir.
Alemli’nin 21.09.1939 tarihine kadar Arapsun Kazasına bağlı bir nahiye merkezi olduğu ancak 1939 yılında nahiye merkezinin Salanda’ya alınarak Alemli’nin köye dönüştürüldüğü anlaşılmaktadır.
“Karar No : 15293 Arapsun kazasına bağlı Alemli nahiyesinin merkezi, Alemli köyünden Salanda köyüne kaldırılmıştır. 2 — Bu kararnamenin icrasına Dahiliye Vekili memurdur. 21/9/939 K(Dahiliye Vekaleti/İdare Dergisi Eylül 1939)
Bu da köyün devamlı göç verdiğini ilk zamanlar çevre köylere göre bir hayli fazla olan nüfusun sürekli azaldığını ortaya koymaktadır.
Avanos bir zamanlar Kırşehir iline bağlı bir ilçe idi. Alemli Nahiyesi de o zamanlar Avanos’a bağlı bir nahiye merkezi idi. Alemli’nin Avanos’tan alınıp Arapsun’a bağlanmasından Avanos halkının da hoşnut olmadığı anlaşılmaktadır.
“Avanos halkı, bir yıl öncesine kadar kendilerine bağlı olan Alemli Nahiyesinin Arapsun kazasına bağlanmasına ve kaymakamın bu durumdaki pasif tutumundan şikayetçidir (Güneş Şahin ,Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Sy, 21,2016)
(Fotoğraf; Oğuz Özdem) 
Oğuz Özdem tarafından ortaya çıkartılarak tanıtılan sancak
Alemli köyünde yaşayan çiftçi Nevzat Soysaldı, 2019 yılında kendisine ait tarlayı traktörle sürerken 2 bin 200 yıllık olduğu tahmin edilen Roma dönemine mermer lahit bulmuştur(15.05.2019 Milliyet Gazetesi). Bu lahit bölge de bulunan ikinci mermer lahittir.
Alemli devamlı göç veren köylerimizden birisidir. 2010 yılında 52 olan nüfusu, 2014 yılında 45’e 2020 yılında 42’ye düşmüştür.
Hırka Dağının eteğinde bulunan yemyeşil Alemli Köyü’nde bir de Alçılar Maden Ocağı bulunmaktadır. Alemli ve Dadağı Köylerinin önemli bir kısmı orman arazisi konumundadır.
Her biri bir tarih içeren köylerimizi koruyup geliştirmemiz gerekmektedir. Alemli Köyü de tüm tarihi değerleriyle korunması gereken köylerden birisidir.
Yararlanılan kaynaklar:
Alemli Köyü İnternet Sitesi
Oğuz Özdem, Nevşehir Hikayeleri II
Güneş Şahin ,Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Sy, 21,2016
Tahir Sezeni Osmanlı Yer Adları,2017
