İLK SAVAŞ PİLOTUMUZ CEVAT YENİDÜNYA
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Ürgüp Ortaokulu ve Lisesinde okuduğum yıllarda “Yenidünya” soyadlı arkadaşlarım olmuştu. Cevat Yenidünya adına ancak vefat haberleri ile duydum. Kentler tarihleriyle yaşarlar. Bizde ne yazık ki tarih ve kent bilinci tam olarak yerleşebilmiş değil.
Cevat Yenidünya,24 Nisan 1918 tarihinde Ürgüp ilçesinde Hacı Ali Yenidünya’nın oğlu olarak dünyaya geldi. Ürgüp’te 1918’de doğduğunda Birinci Dünya Savaşı sona ermemişti. Yenidünya Gazetesi’nde yayınlanan Makalesinde yazar Nedim Bubik’in oğlu Ali Yenidünya’dan aktardığı anılara göre “ Çocukluk yıllarında çok zayıftı Üstüne üstlük, her yanını iltihap sarmıştı, ‘Yaşamaz’ dediler. Anacığının kucağında, at sırtında, bebe çığlıkları arasında gidilen dört saat ötedeki bilge , ‘Kör köstebek etiyle’ iyileştirdi, yaşama tutundu. Nüfus kâğıdı bu nedenle bir yıl geç çıkarıldı.”
İkinci Dünya Savaşı başladığında 21 yaşındaydı ve Harbiye'deydi. En çok Çanakkale Kahramanı Cevat Paşa’yı çok sevmişti O nedenle “Mehmet” olarak konulmuş ismini “Cevat” olarak değiştirmişti. Ürgüplü sanayici merhum Rüştü Turasan’ın da dayısıydı.
Nevşehir’in Ürgüp ilçesi nüfusuna kayıtlı olan ve ilk savaş pilotu Emekli Pilot Albay Cevat Yenidünya, 28 Aralık 2024 tarihinde 106 yaşında yaşamını yitirdi. İstanbul Levent Camiinden son yolculuğuna uğurlandı. Emekli olduktan sonra vefat edinceye kadar anılarıyla yaşadı. Ne zaman ki Atlas Tarih Dergisi O’nun anılarını yayınladı; O toplum belleğine kazındı. Yoksa anılarıyla beraber unutulup gidecekti.
İkinci Dünya Savaşı yıllarında 1941 yılında teğmen rütbesiyle İngiltere’ye pilot olmaya gönderildi. 1942 yılında zamanın en önemli ‘Avcı’ savaş uçaklarını kullanabileceği, ‘Single-seat-fighter pilot’ brövesini aldı. Böylece Cevat Yenidünya ülkemizin de ilk savaş pilotu olacaktı. O yıllar dünyanın yakılıp yıkıldığı yıllardı.
Son söyleşisini Atlas Tarih Dergisine yapmıştı.
1946 yılında karısı Müşerref’le evlendi. 78 yıl evli kaldılar. Vefatından sonra gazetelere yansıyan haberlere göre evlatları: "Babamız Cevat Yenidünya. 1918 Ürgüp doğumlu. Her sabah, odasının duvarındaki fotoğrafında Başkomutan’ını selamlar ve 1960 da kendi el yazısıyla yazdığı Gençliğe Hitabe’yi okur.” Demişlerdi.
Tarih bilinci önemli. Tarihi doğru okumak ve yorumlamak daha da önemli. Tarihlerini bilmeyen toplumlar gelecek rotasını çizemezler.
Yararlanılan Kaynaklar
Nedim Bubik; 4 Ocak 2025 Yeni Gün
Atlas Tarih Nisan 2024
