ARAPSUNLU RUM KIZI TİMYA

ARAPSUNLU RUM KIZI TİMYA

Dr. Faruk GÜÇLÜ

Kurtuluş Savaşı öncesi ve sonrasına ait Meclis zabıtlarını incelediğinizde; Arapsunlu Dimitri Kızı Timya ile ilgili bir kanuna da rastlıyorsunuz.

Savaş koşullarında çalışan meclisin bir hayli ilginç bir özel af kararına da imza attığına tanık oluyorsunuz.

Olayın öyküsü bir hayli ilginçtir.

Eski adı Arapsun olan şimdi Nevşehir'in Gülşehir İlçesi, Kurtuluş Savaşı yıllarında Türkler ile Rumlar'ın iç içe yaşadığı bir Orta Anadolu kasabasıdır. Bu kasabada güzelliği dillere destan bir Rum kızı da yaşar: ismi Timya’dır.(Bazı kaynaklarda Temya diye geçmektedir)

Timya, kimsesiz, yoksul, tarımla geçinen bir aileye mensuptur. Kasabanın eşrafı, zenginleri ve bilumum avareleri kızın peşinde dolaşırlar. Güzel Rum kızı Timya hiç kimseye pas vermez. Kızdan olumlu yanıt alamayanlar başka yöntemler geliştirmeye başlarlar.

O yıllar savaş yılları, Yunan işgali var, Yunan ordusu Polatlı'ya kadar yaklaşmış. Bazı savaş kaçkınları ise Timya'ya kafayı takmışlar ama Timya kimseye yüz de vermiyor. Kıza bin bir türlü entrika düzenliyorlar, kız hepsinden başarı ile sıyrılıyor. Daha sonra işe devlet gücünü de katıyorlar, kızı hapse atmakla tehdit ediyorlar.

TBMM’de 14 Eylül 1920 de kabul edilen ve o yıllarda yürürlükte olan "Meni Müskirat Kanunu", yani açıkta içki içip sarhoş olmayı yasaklayan kanuna muhalefetten mahkemeye veriyorlar. Anlatılanlara göre; şikayetçi de, yalancı şahit de var. Ne yazık ki bazı kamu görevlileri de işin içinde. Timya'yı gözüne kestirenlerden acımasız (6 Temmuz 2016 Mantarkaya Post Gazetesi).

Timya henüz ne olduğunu anlayamadan kendisini hakim karşısında bulur. Arapsun Sulh Ceza Mahkemesi'nde 750 lira gibi o zaman bir servet sayılacak para cezasına çarptırılıyor. Hakim cezayı koşullu vermiştir. Eğer Timya parayı ödemezse 100 ay hapis yatacak.

Timya ne yapacağını bilmiyor ve kasabanın aklı erenleri ona son çare olarak Ankara'daki Meclis'e hatta Atatürk’e mektup yazmasını ve durumunu anlatmasını öneriyor.

Yıl 1922. Savaş yılları. Günlerden 24 Nisan… Meclis ilerleyen Yunan işgali karşısında Ankara'dan taşınmayı tartışıyor ve bir de Timya’nın mektubunu.

Meclis'e hemen bir af kanunu sevk ediliyor, o şartlar altında Meclis bu konuya bir oturumunu ayırıyor, konuyu görüşüyor, 226 sayılı özel af kanunu Meclis'te kabul ediliyor. Meclis, Arapsun Sulh Ceza Mahkemesi kararının haksız olduğu ve geçersiz sayıldığını da belirtilerek Dimitri kızı Timya’yı affediyor.

Bu Meclis öyle bir Meclis ki savaşı tartışan Meclis, Timya’ya yapılan haksızlığı da kabul etmiyor ve özel af yasası çıkarıyor. Kuşkusuz Atatürk’ün talebi de Timya’nın affedilmesi yönünde oluyor.

Timya daha sonra ne yapmıştır bilinmez. Büyük olasılıkla mübadeleye tabi tutulanlarla birlikte Yunanistan’a zorunlu göçe tabi tutulanlar arasında yerini almıştır.

226 sayılı Kanun Metni/24 Nisan 1922

Ref etmek ; Ortadan kaldırmak anlamındadır.

Yararlanılan Kaynaklar 

226 Sayılı Kanun metni/24 Nisan 1922

Hak Gazetesi 29.09.2017

6 Temmuz 2016 Mantarkaya Post Gazetesi